تاریخ آلمان وایران

رضاشاه در چند سال آخر سلطنت با آلمان هیتلر مناسبات حسنه داشت و معاملات خارجی ایران عمدتا با آلمان صورت می گرفت

طبق اسناد به دست آمده، استالین رهبر وقت شوروی که در آستانه جنگ جهانی دوم با هیتلر قرارداد عدم تعرض امضا کرده بود، در پاسخ به درخواست هیتلر که تعهد کند سوخت (فراورده های نفتی) مورد نیاز آلمان را تامین سازد، (درعوض) از او خواسته بود نظر به تاریخ و فرهنگ مشترک مردم جمهوری های جنوبی شوروی با ایرانیان، با بسط نفوذ شوروی در ایران که از مشروعیت جهانی هم برخوردار خواهد بود رضایت دهد. استالین تمایل مشابهی را هم نسبت به بلغارستان نشان داده بود که هیتلر به دلیل علاقه شخصی به تاریخ، فرهنگ و مردم ایران و ملاحظات نژادی و نیز رابطه ویژه با رضاشاه و طرح های دور و درازی که با هم داشتند در پاسخ مورخ هشتم اکتبر (16 مهر ماه) سال 1940 خود به استالین با بسط نفوذ شوروی در ایران اکیدا مخالفت کرد، ولی با تمایل رهبر شوروی نسبت به بلغارستان روی موافق نشان داد.
     

هیتلر

مورخانی که درباره علل و نتایج و جریان جنگ جهانی دوم بررسی و مطالعه کرده اند نوشته اند که یکی از دلایل (دلیل فرعی) تردید هیتلر به صداقت استالین و حمله نظامی به شوروی همین خواست استالین (درباره ایران) از وی بود و با این که بسیاری از ژنرالهای آلمان بازکردن جبهه روسیه را که کشوری وسیع و زمستانی سخت دارد به مصلحت نمی دیدند هیتلر در ژوئن 1941 (تقریبا سه ماه پیش از آغاز فصل سرما که زمانی غیر معقول بود) حمله نظامی به شوروی را آغاز کرد. همین مورخان نوشته اند که دلیل عدم تخلیه ایران از واحدهای ارتش سرخ، پس از پایان جنگ دوم نیز به همان علت و تمایل قدیمی استالین بود. طبق همین اسناد، قرار بود که ایران در سال 1941 به عضویت پیمان محور (آلمان، ایتالیا، ژاپن) درآید که انگلیسی ها از طریق جاسوس های خود متوجه قضیه شدند و از فرصت حمله آلمان به شوروی استفاده کردند و با خریدن چند ژنرال و سیاستمدار در تهران، ایران را که دارای ارتشی مجهز و نیرومند بود با چند هزار سرباز فرسوده و دست دوم اشغال نظامی کردند و رئیس کشور را برکنار و به تبعید فرستادند.
     همچنین در دهه 1960 که سخن از ایجاد کنفدراسیون ایران و افغانستان ـ دو ملت همزبان، همفرهنگ و همنژاد به میان آمده بود که مردمشان نیاکان مشترک دارند، کرملین سخت ترین مخالفت ها را با آن از خود نشان داد، زیرا از آن می ترسید که تاجیکستان و سایر تاجیکها (پارسیان) منطقه فرارود و بویژه ساکنان بخارا و سمرقند تمایل به پیوستن به این کنفدراسیون نشان دهد و امپراتوری پارسها در مرزهای جنوبی شوروی زنده شود و به همین سبب هم هنگامی که ایران (به خواست آمریکا) به کمک همنژادان کُرد خود در عراق شتافت، کرملین با عراق قرارداد دوستی امضا کرد و سیل اسلحه را به آن کشور سرازیر ساخت.